Tajemnica Przedsiębiorstwa
Pojecie tajemnicy przedsiębiorstwa zostało zdefiniowane przez ustawodawcę w ustawie z dnia 16 kwietnia 1993 o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Ustawodawca uznał, że każdy przedsiębiorca ma prawo chronić nie tylko swoje dobre imię oraz swoje mienie ale również i pewien zakres informacji, które pozwalają mu być konkurencyjnym na rynku. W ostatnich latach regulację prawne związane z ochroną tajemnicy przedsiębiorstwa uległy zmianom. Nie tylko ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji reguluję kwestie związane z zachowaniem poufności, również kodeks pracy nakazuje pracownikom chronić pewien zakres informacji, które mogą narazić pracodawcę na szkodę. Kodeks karny również nie pozostaje obojętny na naruszenia zasad korzystania z informacji w strukturach przedsiębiorstwa. Ustawa kodeks karny penalizacji niektóre zachowania sprawców związane z niezachowaniem w poufności informacji stanowiących tajemnicy przedsiębiorstwa. Nawet ustawa o dostępie do informacji publicznej oraz ustawa o ponownym wykorzystywaniu informacji sektora publicznego chroni tajemnicę przedsiębiorstwa. Należy również zauważyć, że przedsiębiorca może posiadać pewne informacje, które nie są jego tajemnicą przedsiębiorstwa, a innych podmiotów, np. w stosunkach B2B. Ujawnienie lub wykorzystanie niezgodne z określonymi w umowie zasadami tajemnicy przedsiębiorstwa innego podmiotu może prowadzić do odpowiedzialności karnej lub cywilnej.
Co może być tajemnica przedsiębiorstwa?
To przedsiębiorca samodzielnie określa katalog informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa. Ustawodawca „narzucił” tylko albo aż kilka przymiotów, które muszą spełniać informacje uznane przed przedsiębiorcę za tajemnicę. Można do nich zaliczyć min. wartość gospodarczą. Ustawodawca nałożył również na przedsiębiorcę obowiązek stworzenia warunków, które pozwolą na zachowanie w poufność informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa. Do przykładów informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa można zaliczyć, np. informację o klientach, informacje o strukturze organizacyjnej firmy w niektórych sytuacjach nawet informacje o wynagrodzeniu lub sposobie premiowania pracowników.
Jak chronić informacje w strukturach firmy, organizacji?
Przedsiębiorca ma obowiązek samodzielnie określić katalog informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa. Podobnie rzecz się ma z zasadami ochrony tych danych, które mają szczególne znaczenie dla przedsiębiorcy. Otóż to przedsiębiorca ma samodzielnie stworzyć „odpowiednie środowisko” do zachowania informacji w poufności. Przedsiębiorca może stworzyć wewnętrzne procedury przetwarzania informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa z uwzględnieniem ryzyka, które towarzyszy jego działalności. Przykładami praktycznego działania przedsiębiorcy w zakresie ochrony jego tajemnic może być, min.:
- opatrzenie klauzulą dokumentów w wersji tradycyjnej (papierowej) informacją o tym, iż zawierają one tajemnicę przedsiębiorstwa,
- wprowadzenie szyfrowania dokumentów w wersji elektronicznej oraz załączników do e-maili, które zawierają szczególnie istotne dla niego informacje,
- zawieranie umów poufności lub wprowadzenie klauzul poufności, np. w ramach umów B2B.
Jeżeli przedsiębiorca uzna, że nastąpiło naruszenie tajemnicy przedsiębiorstwa w jego strukturach będzie musiał wykazać, że po pierwsze informacja (wykorzystana, ujawniona lub pozyskana) spełnia ustawowe wymagania tajemnicy przedsiębiorstwa, a po drugie że przedsiębiorca podjął odpowiednie kroki w celu ochrony swoich tajemnic. Bez spełnienia tych dwóch przesłanek nie można mówić o istnieniu tajemnicy przedsiębiorstwa, a co za tym idzie nie może być mowy o naruszeniu.
Jaka odpowiedzialność istnieje za naruszenie tajemnicy przedsiębiorstwa?
Naruszenie tajemnicy przedsiębiorstwa jest czynem nieuczciwej konkurencji. Czyn nieuczciwej konkurencji może podlegać na pozyskaniu, wykorzystaniu lub ujawnieniu informacji, danych stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa. Ustawodawca przewidział sankcje karne za dokonanie takiego czynu. Odpowiedzialność za naruszenia zasad związanych z korzystaniem z tajemnicy przedsiębiorstwa może pojawić się również na drodze postępowania cywilnego. Ustawodawca poza ustawą o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji również i w innych aktach prawnych zabezpieczył interes przedsiębiorcy, min. w prawie zamówień publicznych oraz w kodeksie karnym. Dodatkowo przedsiębiorca, wobec którego dokonano czynu nieuczciwej konkurencji może dochodzić naprawienia wyrządzonej szkody na zasadach ogólnych, a więc na zasadach wynikających bezpośrednio z kodeksu cywilnego. Dochodzenie roszczenia na zasadach ogólnych nie jest w żaden sposób ograniczone kwotowo to po stronie przedsiębiorcy leży udowodnienie rozmiaru zaistniałej szkody.
Autor: Marcin Sobota